13 grudnia 1981 roku to jedna z najbardziej dramatycznych dat w historii współczesnej Polski.

Tego dnia ogłoszono stan wojenny, który na zawsze zmienił bieg historii naszego kraju. Był to moment, który zadecydował o dalszym losie Polski w kontekście politycznym, społecznym i ekonomicznym.

Przyczyny stanu wojennego

Ogłoszenie stanu wojennego było wynikiem rosnącego napięcia politycznego w kraju, szczególnie związanego z rosnącym ruchem „Solidarność”. Związek zawodowy „Solidarność”, założony w sierpniu 1980 roku, stał się symbolem walki o demokrację, prawa pracownicze i niezależność od wpływów zewnętrznych. Jego nagła popularność i rosnąca liczba członków (około 10 milionów w listopadzie 1981 roku) stanowiły wyzwanie dla komunistycznego reżimu rządzącego Polską.

Ogłoszenie stanu wojennego

Ogłoszenie stanu wojennego 13 grudnia 1981 roku było odpowiedzią na niepokój władz o stabilność państwa. Generał Wojciech Jaruzelski, który był przewodniczącym Rady Państwa, ogłosił decyzję o wprowadzeniu stanu wojennego na konferencji prasowej. W jego przemówieniu padły słowa o „konieczności obrony socjalizmu w Polsce” oraz o „zabezpieczeniu państwa przed siłami kontrrewolucyjnymi”. Wprowadzenie stanu wojennego oznaczało wprowadzenie godziny policyjnej, zakaz zgromadzeń, cenzurę prasy i telewizji, oraz internowanie działaczy „Solidarności”.

Skutki i reakcje

Wprowadzenie stanu wojennego spotkało się z szerokim sprzeciwem zarówno w kraju, jak i na arenie międzynarodowej.

Dzień po wprowadzeniu stanu wojennego, 14 grudnia 1981 roku, rozpoczęły się niezależne od siebie strajki okupacyjne w całym kraju. W hutach, kopalniach, portach, stoczniach i fabrykach robotnicy manifestowali swój sprzeciw wobec decyzji władz. ZOMO i wojsko brutalnie pacyfikowały protesty, szczególnie w katowickiej kopalni „Wujek”, gdzie doszło do tragicznych wydarzeń – zginęło 9 górników, a kilkudziesięciu zostało rannych.

Skutki ekonomiczne były również dotkliwe – gospodarka pogrążyła się w stagnacji, inflacja wzrosła, a dostępność podstawowych produktów spadła.

Na arenie międzynarodowej ogłoszenie stanu wojennego wywołało falę krytyki. Organizacje międzynarodowe, takie jak ONZ, oraz wiele rządów, w tym Stany Zjednoczone i większość państw europejskich, wyraziły swoje oburzenie. W odpowiedzi na represje, społeczność międzynarodowa nałożyła sankcje gospodarcze na Polskę, co dodatkowo pogłębiło kryzys.

Zakończenie stanu wojennego

Stan wojenny trwał do 22 lipca 1983 roku. Jego zakończenie nie oznaczało jednak powrotu do normalności. W Polsce nadal panował reżim autorytarny, a represje wobec opozycji trwały. Dla wielu Polaków okres ten pozostaje trudnym wspomnieniem – czasem walki o podstawowe prawa człowieka, o wolność słowa i swobody obywatelskie.

13 grudnia 1981 roku, mimo że był początkiem ciemnych lat w historii Polski, stał się także symbolem oporu i determinacji narodu polskiego w walce o wolność. Dziś, w rocznicę stanu wojennego, Polacy oddają hołd wszystkim, którzy ponieśli ofiary w obronie praw człowieka i wartości demokratycznych.