Z okazji 80-tej rocznicy Bitwy o Monte Cassino oraz Powstania Warszawskiego Polska Macierz Szkolna w Londynie organizuje dla uczniów w wieku 14-17 lat WIELKI KONKURS WIEDZY HISTORYCZNEJ.

Konkurs ma na celu propagowanie wiedzy historycznej wśród młodzieży oraz integrację polskiego środowiska oświatowego na terenie Wielkiej Brytanii

Rok 2024 przynosi ze sobą wiele ważnych rocznic historycznych, 80 lat temu żołnierz polski
walczył na wielu frontach, wpływając na losy wojny.

Dwie z tych rocznic mają niezwykłą
wagę: w tym roku będziemy obchodzić 80-lecie Bitwy o Monte Cassino i Powstania
Warszawskiego, są to bitwy symbole, które miały wielki wpływ na naszą tożsamość
narodową.

Miasto Cassino szykuje się już do obchodów, z pewnością polski udział w tych
uroczystościach będzie jednym z najbardziej istotnych, nikt nie przyjeżdża tu tak tłumnie jak
nasi rodacy. Bo też znaczenie tej „międzynarodowej” bitwy dla innych narodów nie jest tak
wielkiej wagi, jak dla Polaków. Oto fragment historycznego rozkazu, z jakim 11 maja 1944 r.
gen. Anders zwrócił się do żołnierzy 2. Korpusu:
„Żołnierze!

Zadanie, które nam przypadło, rozsławi na cały świat imię żołnierza polskiego. W chwilach
tych będą z nami myśli i serca całego Narodu, podtrzymywać nas będą duchy poległych
naszych towarzyszy broni. Niech lew mieszka w Waszym sercu.
Żołnierze – za bandycką napaść Niemców na Polskę, za rozbiór Polski wraz z bolszewikami,
za tysiące zrujnowanych miast i wsi, za morderstwa i katowanie setek tysięcy naszych sióstr i
braci, za miliony wywiezionych Polaków jako niewolników do Niemiec, za niedolę i
nieszczęście Kraju, za nasze cierpienia i tułaczkę – z wiarą w sprawiedliwość Opatrzności
Boskiej idziemy naprzód ze świętym hasłem w sercach naszych Bóg, Honor i Ojczyzna”.
Zwycięska Bitwa o Monte Cassino była świadectwem polskiej odwagi i poświęcenia, a także
solidarności z innymi narodami walczącymi z nazizmem. Niezwykła bojowa determinacja
żołnierzy gen. Andersa wynikała z poczucia, że w tamtej chwili byli jedyną nadzieją Ojczyzny
po tym, jak w lutym 1944 r. Churchill upublicznił decyzje Konferencji Wielkiej Trójki w
Teheranie w sprawie Polski. Żołnierze 2. Korpusu wierzyli, że swym czynem zbrojnym mogą
zapewnić dalsze istnienie Polski jako niepodległego kraju.
Zmagania, które na trwałe wpisały się w pamięć historyczną Polaków to także Powstanie
Warszawskie. Żołnierzom Armii Krajowej przyświecał podobny cel jak żołnierzom gen.
Andersa: zapewnić Polsce suwerenność po zakończeniu wojny – tym razem poprzez
wyzwolenie stolicy spod okupacji hitlerowskiej przed przybyciem armii sowieckiej. Oto
decyzja gen. „Bora” – Komorowskiego, opublikowana w Biuletynie Informacyjnym z datą 1
sierpnia 1944:
“Żołnierze Stolicy!

Wydałem dziś upragniony przez Was rozkaz do jawnej walki z odwiecznym wrogiem Polski,
najeźdźcą niemieckim. Po pięciu blisko latach nieprzerwanej i twardej walki prowadzonej w
podziemiach konspiracji stajecie dziś otwarcie z bronią w ręku, by Ojczyźnie przywrócić
Wolność i wymierzyć zbrodniarzom niemieckim przykładną karę za terror i zbrodnie
dokonane na ziemiach Polski”.
Jan Nowak – Jeziorański, uczestnik tego niepodległościowego zrywu i legendarny „kurier z
Warszawy” napisał, że „walka nie była daremna”, a Powstanie Warszawskie sprawiło, że
powojenne „państwo polskie, chociaż zniewolone i wasalne, zachowało swoją odrębność”.
Pamięć o powstaniu miała ogromne znaczenie przez cały okres PRL-u, kształtuje nasze
postawy aż po dzień dzisiejszy.

Polska Macierz Szkolna w Wielkiej Brytanii także szykuje się do obchodów tych dwóch
niezwykłych rocznic, a kulminacją tej pracy będzie finał Wielkiego Konkursu Historycznego
„80 lat pamięci. Bitwa o Monte Cassino i Powstanie Warszawskie”, który odbędzie się 21
kwietnia 2024 r. w Sali Teatralnej Polskiego Ośrodka Społeczno-Kulturalnego w Londynie.

Podobny konkurs, który odbył się 10 lat temu, z okazji 70-lecia tych wydarzeń, był wielkim
sukcesem, Macierz postanowiła więc wrócić do podobnej formuły. Już jesienią 2023 r.
zaprosiliśmy nauczycieli i uczniów szkół przedmiotów ojczystych do wzięcia udziału w
międzyszkolnej rywalizacji i, ku wielkiej naszej radości, szkoły z entuzjazmem odpowiedziały
na zaproszenie PMS. Otrzymaliśmy wiele zgłoszeń ze szkół z różnych części Wysp Brytyjskich.
Przeprowadzono wewnętrzne eliminacje wśród uczniów w wieku 14-17 lat i zgłoszono 4-
osobowe zespoły, których rywalizację będziemy mogli obserwować w trakcie zmagań
finałowych. Wezmą w nich udział przedstawiciele następujących szkół: PSPO im. T.
Arciszewskiego, Balham; PSPO im. św. Kazimierza,Nottingham; PSS w Enfield; PSS im. M.
Skłodowskiej-Curie, Wimbledon; PSS Luton, Dunstable; PSPO im. T. Kościuszki, Ealing; PSS
im. Dywizjonu 303, Sutton; PSPO im. Paderewskiego, Romford; PSPO im. M. Reja, Chiswick;
PSPO im. M. Konopnickiej, Willesden Green; Szkoła Polska im. Lotników Polskich (przy
Ambasadzie RP) i PSS w Tunbridge Wells, Polska Szkoła w Coventry.

Patronat Honorowy nad naszym przedsięwzięciem objęli: Ambasador Rzeczypospolitej
Polskiej w Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej oraz placówka
muzealna o niezwykłym autorytecie, znane na całym świecie Muzeum Powstania
Warszawskiego w Warszawie. Do Komitetu Honorowego zaproszenia przyjęli: Anna Maria
Anders, córka generała Andersa; historyk Jenny Grant z Queen Mary University of London,
pracująca nad problematyką Polskich Sił Zbrojnych w Wielkiej Brytanii w latach 1939-46;
Justin Maciejewski, dyrektor National Army Museum w Londynie; Konsul RP w Londynie
Mateusz Stąsiek i dyrektor do spraw merytorycznych Muzeum Powstania Warszawskiego
Paweł Ukielski, który przyjedzie do nas z Warszawy. Będą razem z nami w tym specjalnym
dniu, w którym dzieląc się wiedzą o Bitwie o Monte Cassino i Powstaniu Warszawskim,
złożymy hołd pokoleniom Polaków walczącym o wolność Polski i Europy w czasie II wojny
światowej.

Rywalizacja, która będzie miała miejsce 21 kwietnia, rozpocznie się o godz. 14.00. Finał
konkursu będzie się składał z 4 rund, każda po 10 pytań. Rundy I i II będą dotyczyły bitwy o
Monte Cassino, a rundy III i IV Powstania Warszawskiego. Zawody są zaplanowane jako quiz,
każdy zespół dostanie kartę pracy, by zaznaczyć odpowiedzi pisemnie. Liczymy na to, że
nasza młodzież zaprezentuje fantastyczną wiedzę na temat tych dwóch bitew, ponieważ cel,
który nam przyświeca, to propagowanie wiedzy historycznej. Pragniemy również uczcić
polskich bohaterów Monte Cassino i Powstania Warszawskiego, przypomnieć młodemu
pokoleniu o poświęceniu i odwadze ich przodków, którzy walczyli w obronie najwyższych
wartości rozumiejąc, jak ważne jest kształtowanie postaw obywatelskich wśród naszych
uczniów. Konkurs ma również na celu integrację środowiska oświatowego na terenie
Wielkiej Brytanii, uczniowie różnych szkól będą mieć okazję na bezpośredni kontakt,
nawiązanie nowych przyjaźni, a nauczyciele – na nawiązanie współpracy czy wymianę
doświadczeń.

Nie bez znaczenia są też oczywiście nagrody. Rozmowy z gośćmi z Komitetu Honorowego,
ciekawe nagrody książkowe, dyplomy – to będzie na pewno wielka przyjemność dla
wszystkich uczestników. Mamy też specjalną nagrodę główną: zwycięska drużyna otrzyma
kupon na weekendową wycieczkę do Warszawy. Liczymy na wspaniałą rywalizację!