Londyńskie metro, znane również jako “The Tube”, jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych systemów transportu publicznego na świecie. Jego historia sięga XIX wieku i obejmuje liczne etapy rozwoju technologicznego, urbanistycznego oraz kulturowego.

Początki: Pierwsza linia metra na świecie

Londyńskie metro zostało otwarte 10 stycznia 1863 roku, a pierwsza linia – Metropolitan Railway – łączyła Paddington z Farringdon. Był to pierwszy na świecie podziemny system kolei pasażerskiej, co uczyniło Londyn pionierem w dziedzinie miejskiego transportu podziemnego. Początkowo linia była obsługiwana przez lokomotywy parowe, co wiązało się z trudnymi warunkami pracy i podróży w wąskich, zadymionych tunelach.

Rozwój technologiczny: Elektryfikacja

W 1890 roku otwarto pierwszą linię zasilaną energią elektryczną – City and South London Railway. Elektryfikacja była przełomowym krokiem, który znacząco poprawił jakość podróży oraz warunki pracy w tunelach. To wydarzenie zapoczątkowało gwałtowny rozwój sieci metra, która stopniowo obejmowała coraz większe obszary Londynu.

Rozbudowa sieci

W XX wieku londyńskie metro przechodziło intensywną rozbudowę. Powstawały nowe linie, takie jak Piccadilly, Jubilee czy Victoria, które uzupełniały istniejącą infrastrukturę i łączyły przedmieścia z centrum miasta. Szczególną uwagę zwracano na estetykę stacji, czego przykładem są projekty Charlesa Holdena, odpowiadającego za nowoczesny design stacji na linii Piccadilly w latach 30. XX wieku.

Druga wojna światowa

Podczas II wojny światowej tunele metra były wykorzystywane jako schrony przeciwlotnicze. Dla wielu Londyńczyków stanowiły bezpieczne miejsce podczas nalotów bombowych. W tym okresie metro odegrało istotną rolę w życiu miasta, a jego znaczenie dla mieszkańców jeszcze bardziej wzrosło.

Współczesność

Obecnie londyńskie metro jest jednym z najbardziej rozbudowanych systemów podziemnych na świecie, obsługującym ponad 270 stacji i niemal 400 kilometrów torów. Każdego dnia korzysta z niego ponad 5 milionów pasażerów. System stale się rozwija – przykładem może być otwarcie Elizabeth Line w 2022 roku, która znacznie poprawiła połączenia między wschodnią a zachodnią częścią miasta.

Znaczenie dla kultury londyńskiego metra

Metro stało się nie tylko elementem infrastruktury, ale również ikoną kultury. Charakterystyczne logo z czerwonym okręgiem i niebieskim paskiem, mapy autorstwa Harry’ego Becka czy sztuka uliczna na stacjach sprawiają, że londyńskie metro jest rozpoznawalne na całym świecie.

Ciekawostki

• Najstarsze metro świata: Pierwsza linia metra została otwarta 10 stycznia 1863 roku, co czyni londyńskie metro najstarszym na świecie.
• Liczba stacji: Obecnie metro liczy 272 stacje, z których wiele ma unikalną architekturę i historię.
• Najgłębsza stacja: Stacja Hampstead na linii Northern jest położona najgłębiej, znajdując się 58,5 metra pod ziemią.
• Najkrótsza odległość między stacjami: Leicester Square i Covent Garden na linii Piccadilly dzieli zaledwie około 300 metrów. Podróż między nimi trwa około 20 sekund, co sprawia, że wielu pasażerów wybiera spacer na powierzchni.
• Nieczynne stacje: W londyńskim metrze istnieje wiele opuszczonych stacji, takich jak Aldwych, które były wykorzystywane jako plan filmowy, m.in. w filmie “V jak vendetta”.
• Nocne linie: Od 2016 roku wybrane linie metra działają całą noc w weekendy, co ułatwia nocne podróże po mieście.

Londyńskie metro

Historia londyńskiego metra to opowieść o innowacji, wytrwałości i dostosowywaniu się do zmieniających się potrzeb miasta. Dziś stanowi ono integralną część codziennego życia Londyńczyków i jedno z najważniejszych osiągnięć inżynieryjnych w historii transportu miejskiego.

Agnieszka Chabuda

See Full Bio