Wielka Brytania zgodziła się przekazać suwerenność nad Wyspami Chagos Mauritiusowi.

Decyzja ta kończy trwający od dziesięcioleci konflikt o kontrolę nad strategicznym archipelagiem na Oceanie Indyjskim. Pomimo przekazania terytorium, Londyn zachował prawo do utrzymania amerykańskiej bazy wojskowej na Diego Garcia przez kolejne 99 lat.

Czym są Wyspy Chagos?

Wyspy Chagos to archipelag ponad 60 wysp położony w środkowej części Oceanu Indyjskiego. Stanowią terytorium o ogromnym znaczeniu geopolitycznym. Największą z nich jest Diego Garcia – miejsce, gdzie znajduje się jedna z najważniejszych amerykańskich baz wojskowych poza terytorium USA.

Archipelag był zarządzany przez Wielką Brytanię od lat 60. XX wieku, mimo że Mauritius uznaje Chagos za integralną część swojego terytorium od uzyskania niepodległości w 1968 roku.

Dlaczego Wielka Brytania zgodziła się na przekazanie?

Porozumienie jest efektem rosnącej presji międzynarodowej oraz orzeczenia Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości z 2019 roku, który uznał, że brytyjska administracja nad Chagos jest nielegalna. W kolejnych latach Zgromadzenie Ogólne ONZ i inne organizacje międzynarodowe wielokrotnie apelowały o zwrot terytorium.

Zgodnie z zawartym porozumieniem:

• Mauritius obejmie suwerenność nad całym archipelagiem

• Wielka Brytania i Stany Zjednoczone będą mogły nadal użytkować bazę wojskową na Diego Garcia przez 99 lat

• Mauritius otrzyma wsparcie finansowe i technologiczne na rzecz rozwoju regionu

Znaczenie militarne Diego Garcia

Baza wojskowa na Diego Garcia pozostaje kluczowym elementem globalnej strategii obronnej USA i ich sojuszników. Jest wykorzystywana m.in. w operacjach wojskowych na Bliskim Wschodzie, w Azji Południowej i w regionie Indo-Pacyfiku. Dlatego też utrzymanie jej działania, mimo zmiany suwerenności, było jednym z głównych warunków negocjacji.

Co dalej z mieszkańcami Chagos?

Decyzja o przekazaniu wysp otwiera również możliwość rozwiązania wieloletniego problemu wysiedlonych mieszkańców Chagos. Mauritius zapowiedział działania na rzecz przywrócenia praw obywateli, którzy zostali przymusowo przesiedleni przez Brytyjczyków w latach 60. i 70. XX wieku.

Znaczenie porozumienia dla regionu

Zakończenie sporu o Wyspy Chagos może oznaczać nowe możliwości dla rozwoju gospodarczego i stabilizacji politycznej w regionie Oceanu Indyjskiego. Jednocześnie stanowi ważny precedens w rozstrzyganiu sporów kolonialnych w XXI wieku.