Od nienawiści do zachwytu – jak budowla uznana za szkaradztwo stała się symbolem Paryża

31 marca 1889 roku w Paryżu zakończono budowę jednej z najsłynniejszych konstrukcji na świecie – Wieży Eiffla. Początkowo budowla miała być tymczasową atrakcją Wystawy Światowej (Exposition Universelle), zorganizowanej z okazji 100-lecia rewolucji francuskiej. Nikt nie przypuszczał, że kontrowersyjna wieża stanie się symbolem Paryża i jedną z najczęściej odwiedzanych atrakcji turystycznych na świecie.

Geneza powstania wieży

Pomysł budowy wysokiej konstrukcji narodził się w 1884 roku, gdy francuski inżynier Gustave Eiffel wraz z zespołem (Maurice Koechlin i Émile Nouguier) zaprezentował projekt metalowej wieży, mającej demonstrować postęp technologiczny Francji. Projekt wywołał kontrowersje – wielu artystów i intelektualistów uważało go za szpecący panoramę Paryża. W słynnym manifeście „Protest przeciwko wieży Eiffla”, opublikowanym w gazecie Le Temps w 1887 roku, pisarze, malarze i architekci, w tym Guy de Maupassant i Alexandre Dumas (syn), otwarcie krytykowali konstrukcję, nazywając ją „bezużytecznym i monstrualnym szkieletowym kominem”.

Mimo sprzeciwu budowa ruszyła w styczniu 1887 roku. Prace trwały dwa lata, dwa miesiące i pięć dni. Do wzniesienia wieży użyto około 18 038 elementów żelaza oraz 2,5 miliona nitów. Konstrukcja ważyła około 10 tysięcy ton, a na jej wierzchołek prowadziło 1710 stopni (dziś turyści mogą dotrzeć na szczyt windą).

Ukończenie budowy i otwarcie

31 marca 1889 roku zakończono prace konstrukcyjne. Gustave Eiffel osobiście wspiął się na szczyt wieży i zawiesił tam trójkolorową flagę Francji, symbolicznie inaugurując ukończenie budowy. Oficjalne otwarcie nastąpiło 6 maja 1889 roku podczas Exposition Universelle. Mimo wcześniejszych kontrowersji wieża stała się główną atrakcją wystawy, przyciągając ponad dwa miliony zwiedzających w ciągu pierwszych sześciu miesięcy.

Architektura i dane techniczne

Wieża Eiffla ma:

• 300 metrów wysokości (dziś, z anteną, mierzy 330 metrów), co czyniło ją wówczas najwyższą budowlą na świecie. Rekord ten utrzymała do 1930 roku, kiedy wyprzedził ją Chrysler Building w Nowym Jorku.

• Trzy poziomy dostępne dla turystów:

  • 1. poziom (57 m): restauracje i sklepy z pamiątkami.

    2. poziom (115 m): restauracja Le Jules Verne i taras widokowy.

    3. poziom (276 m): platforma widokowa z panoramicznym widokiem na Paryż.

Wieża Eiffla dziś – ikona Paryża

Chociaż wieża miała być rozebrana po 20 latach, Gustave Eiffel uratował ją przed demontażem, udowadniając jej przydatność jako stacji radiowej. W 1903 roku z wieży nadano pierwsze sygnały radiowe, a w 1921 roku odbyła się pierwsza transmisja radiowa.

Dziś Wieża Eiffla przyciąga około siedmiu milionów turystów rocznie, co czyni ją jednym z najczęściej odwiedzanych zabytków świata. Podświetlona nocą tysiącami świateł, jest symbolem miłości, romantyzmu i dumy Francji.

Ciekawostki o Wieży Eiffla

• Kolor wieży zmieniał się kilkakrotnie. Obecnie jest przemalowywana co siedem lat, aby chronić ją przed korozją. Ma odcień brązu (Brąz Eiffla).

• Latem konstrukcja rozszerza się pod wpływem ciepła i może być o 15 cm wyższa niż zimą.

• W 1925 roku na wieży umieszczono ogromną reklamę świetlną Citroëna, co było wówczas największą reklamą na świecie.

• Gustave Eiffel miał na szczycie wieży swój prywatny gabinet, który obecnie można zwiedzać.

Dziedzictwo i wpływ na architekturę

Wieża Eiffla zainspirowała wielu inżynierów do wznoszenia wysokich konstrukcji. Jej charakterystyczna ażurowa struktura wpłynęła na rozwój nowoczesnych wieżowców i obiektów stalowych.

Dziś jest nie tylko symbolem Paryża, ale także ikoną inżynierii i odwagi twórczej, przyciągającą turystów z całego świata.